Rządkowski Jan (1860–1934), tytularny generał broni WP. Ur. 14 VII w Belsku w pow. grójeckim, był synem Wojciecha, ziemianina, i Rozalii z Ogrodnickich.
R. uczył się w gimnazjum realnym w Łowiczu. Po ukończeniu 6 kl. w r. 1880 wstąpił w sierpniu t. r. ochotniczo do armii rosyjskiej. Po okresie służby rekruckiej i wyszkolenia unitarnego w 71. Bielowskim pp na Lubelszczyźnie był od 1 IX 1881 słuchaczem Szkoły Junkrów w Warszawie jako starszy podoficer, ukończył ją w stopniu podchorążego i wrócił do macierzystego pułku. Dn. 22 VII 1885 awansował do stopnia podporucznika, 22 VII 1889 do stopnia porucznika, a 1 V 1900 do stopnia sztabskapitana. Jako młodszy oficer zarządzał kolejno: szpitalem pułkowym, szwalnią, magazynem broni, sprawami remontu koni, sprawami kwatermistrzowskimi, a także był kasjerem, referentem sądowym, kierownikiem wydz. mobilizacyjnego i adiutantem pułku. W dn. 1 V 1905 awansował do stopnia kapitana i objął dowództwo kompanii piechoty, 30 VII 1910 awansował na podpułkownika i został dowódcą batalionu piechoty, a 6 V 1914 uzyskał rangę pułkownika. W czasie wieloletniej służby ukończył w Warszawie specjalny kurs karabinów maszynowych (nie wiadomo kiedy).
Po wymarszu na front liniowych pododdziałów pułku w sierpniu 1914 pełnił R. obowiązki komendanta garnizonu do 15 XII t. r. Następnie przebywał na froncie jako dowódca batalionu, a czasowo pełnił także obowiązki dowódcy 71. Bielowskiego pp. W dn. 15 V 1915 objął dowództwo I Legionu Polskiego w Puławach po ppłk. Antonim Reuttcie. Dowodził Legionem Puławskim m. in. pod Michałowem i Ludwikoweni koło Iłży, Korczówką koło Łosic, Nurcem, gdzie odniósł kontuzję 19 VIII 1915, i Zelwą (10 IX 1915). Uczestniczył w zabiegach o zgodę cara Mikołaja II na rozbudowę polskich formacji wojskowych przy armii rosyjskiej. Dn. 1 XII 1915 objął dowództwo batalionu w Brygadzie Strzelców Polskich, od 8 II 1917 stał na czele brygady w Dyw. Strzelców Polskich. Od 21 VIII 1917 był zastępcą dowódcy 2. Dyw. Strzelców w I Korpusie Polskim gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Wzięty do niewoli przez wojsko sowieckie od 7 I do 15 IV 1918 przebywał w Piotrogrodzie, po czym uciekł z niewoli i wrócił do Bobrujska na poprzednie stanowisko.
Po rozbrojeniu I Korpusu Polskiego R. wrócił do kraju i reskryptem Rady Regencyjnej z 31 X 1918 został wcielony do WP. Z dn. 1 XI 1918 objął stanowisko dowódcy Piotrkowskiego Okręgu Wojskowego i 26. Okręgowego pp. W listopadzie 1918 brał udział w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich w Kongresówce. Dn. 9 I 1919 został przeniesiony na stanowisko dowódcy Okręgu Generalnego Lublin, 1 XI 1919 awansował do stopnia generała podporucznika i 22 XI 1919 objął dowództwo 1. Dyw. Litewsko-Białoruskiej WP. Kierował w czasie wojny polsko-sowieckiej walkami pozycyjnymi nad górną Berezyną, wykazał się zręcznym dowodzeniem pod Leplem i Pysznem (14 V 1920), wyróżniał się także jako dowódca w bojach nad Niemnem oraz na przyczółku pod Małkinią i Brokiem (koniec lipca 1920). Następnie dowodził swoją dywizją w bojach pod Radzyminem (sierpień 1920) i podczas wielkiej bitwy nad Niemnem (wrzesień 1920). Uczestniczył w wyprawie gen. Lucjana Żeligowskiego na Wilno i 1 XI 1920 objął dowództwo korpusu w Wojskach Litwy Środkowej. Dn. 16 II 1921 został przeniesiony na stanowisko Dowódcy Okręgu Korpusu Łódź. Dn. 28 XII 1921 został mianowany generałem porucznikiem i przeniesiony w stan spoczynku, ale już 1 I 1922 powołano go na stanowisko przewodniczącego Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Ostatecznie został przeniesiony w stan spoczynku jako tytularny generał broni. Po przejściu na emeryturę otrzymał w dzierżawę resztówkę z Domeny Państwowej we wsi gminnej Suchorzew w pow. jarocińskim. Działał w Kole Seniorów Legionu Młodych w Jarocinie. Ogłosił książki: Pierwszy Legion Puławski (od Pakosławia do Zelwy 19 V 1915 – 11 IX 1915) (W. 1925) i Żołnierz nieznany (W. 1925). W r. 1933 występował do Kapituły Orderu Virtuti Militari z prośbą o pomoc w uzyskaniu zapomogi finansowej Min. Spraw Wojskowych na zakup dzierżawionej ziemi. Zmarł 11 II 1934 w Suchorzewie i został pochowany na cmentarzu parafialnym. Był odznaczony m. in. rosyjskimi orderami Św. Stanisława 2 i 3 kl., Św. Włodzimierza 4 i 3 kl. z mieczami i wstęgą, Orężem Św. Jerzego, polskimi: Orderem Virtuti Militari 5 kl., Orderem Polonia Restituta 3 kl., Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Litwy Środkowej, a ponadto Krzyżem Komandorskim Legii Honorowej Republiki Francuskiej.
W małżeństwie z Katarzyną z Łozowskich R. dzieci nie miał.
Fot. w: CAW: sygn. 3520; – Enc. Wojsk., VII; Kryska-Karski, Żurakowski, Generałowie (fot.); Rocznik Oficerski, W. 1923, 1924, 1928; – Kozłowski E., Wrzosek M., Historia oręża polskiego 1795–1939, W. 1984; Pomarański S., Pierwsza wojna polska (1918–1920), W. 1920; Woszczyński B., Ministerstwo Spraw Wojskowych 1918–1921, W. 1972; Wrzosek M., Polski czyn zbrojny podczas pierwszej wojny światowej 1914–1918, W. 1990; tenże, Wojsko Polskie i operacje wojenne lat 1918–1921, Białystok 1988; – Piłsudski J., Pisma zbiorowe, W. 1938 VII; Romeyko M., Przed i po maju, W. 1983; – „Polska Zbrojna” 1934 nr 49, 51; – CAW: Akta personalne R-6018, Wniosek o nadanie Krzyża Walecznych z 1933, sygn. 3520.
Mieczysław Wrzosek